Het illegale TROUW, midden December 1943
December 1943
Je bent smal en mager geworden, hoe komt dat nou?
Liefste Henk,
Na veertien dagen wachten weer een levensteken van je ontvangen. Je was toen nog in Stanislau. Hier beweert men soms anders. Ik heb een St. Nicolaascadeau voor je gekocht en wel 3 prachtige boeken van een Zweedse schrijver in linnen band. Ik zet ze in mijn boekenkast, als je hier bent, zal je zien hoe mooi. Ook voor mijzelf een prachtig boek gekocht en dat beschouw ik als St. Nicolaascadeau van jou. Innige kussen van je liefhebbende vrouw!
Stanislau, 3 December '43
Mijn liefste Vrouwtje,
Allereerst een gelukkig Kerstfeest. Ik hoop dat deze dagen voor jou prettig mogen zijn ondanks de omstandigheden. Ik bid elke dag voor jou, houd je flink. Het volgende jaar zijn we zeker weer bij elkaar. Je liefhebbende man Henk.
Stanislau, 6 December '43
Mijn liefste Pucky,
Vandaag je pakje ontvangen. Wat ben ik daar blij mee en wat een mooie foto. Hier hebben we ook gedichtjes met pakjes voor elkaar gemaakt. Zoenen van je innig liefhebbende man en de groeten aan allemaal. Henk.
Amsterdam, 8 December '43
Mijn lieve man,
Zojuist zijn onze nieuwe fauteuilstoelen gebracht, ze zijn prachtig. Wat jammer dat jij er nu niet bij bent, maar als je thuiskomt, is alles klaar. De post komt weer zeer slecht door. Dat is toch zo wanhopig. Ontvang jij nu nog post van mij? Heb je ook nog een St. Nic.pakje van een comité gehad? Daar heb ik geld voor gestort. Schrijf me eens wat er in zat. Liefste, eens komt alles goed, weer heel veel liefs, je Vrouw!
Amsterdam, 14 December '43
Liefste Man,
Hoe staat het leven in Stanislau? Is het er erg koud of valt het nogal mee? Hier is het zo om het vriespunt. Zondag ben ik met jouw broek aan op de fiets naar je ouders geweest en daar blijven slapen, want Zondags mogen er geen trams meer rijden. Maandagmorgen weer naar huis gegaan, maar toen brak mijn as van het voorwiel. Ik de fiets weer teruggebracht en met de tram verder. Toen drie keer luchtalarm, de tram uit, ik was pas om half een thuis. Dat was me het ochtendje wel. Schiphol is geraakt, drie toestellen naar beneden gegaan. Henk, doe mij een plezier en schrijf mij veel brieven, die kaarten gaat zo weinig op. Ik verlang altijd vreselijk naar post. Hou je goed, ik zal het ook doen, je liefhebbende Vrouw.
Stanislau, 14 December '43
Lieve Ouders,
Alles is hier nog goed. Ik krijg telkens maar gulle gaven van jullie uit Holland. Ik hoop gauw weer in Holland wat terug te kunnen doen. Vandaag zijn er weer levensmiddelen uit Argentinië gekomen, grappig hè? Het sneeuwt hier telkens en vriest flink. Morgen schrijf ik U een brief. Uw liefhebbende zoon Henk.
Stanislau, 15 December '43
Lieve Ouders,
De dagen zijn hier nogal saai. We zitten haast de hele dag te bridgen en te schaken. Pucky schreef me dat ze thuis een beetje narigheid gehad had en nu weet ik heusch niet of ik het af moet raden of niet om samen te gaan wonen met Lies. Per slot van rekening hoeft mijn Vrouwtje zich thuis niet te laten behandelen als dienstbode. U kunt zich niet begrijpen hoe vervelend ik het vind dat ik hier niets doen kan om U daar in Holland te helpen. Ik had zoo graag gehad dat U nu een onbezorgde oude dag had en ik voor Pucky had kunnen zorgen. Zeg Moeder, dit wat ik nu schrijf, mag Coby niet weten. Zoudt U haar op 18 Januari namens mij bloemen of iets anders willen geven. Dan zijn we namelijk 2 jaar geleden verloofd. Houd U taai. Uw liefh. zoon Henk.
Henk de Pater (vierde in 2e rij, met snor) blijkt 'zo smal en mager geworden, hoe komt dat nou?'
Amsterdam, 19 december '43
Mijn liefste man,
Gistermorgen belde de post hard, ik vloog naar beneden en tot mijn grote blijdschap lagen er zowaar 3 brieven en een
briefkaart van je. Een met een foto waar je op staat. Henk, ik schrok werkelijk van je. Je bent
zo smal en mager geworden, hoe komt dat nou? Je schrijft dat je zoveel eet en allemaal lekkere dingen en wij sturen toch ook iedere week mooie pakjes. Ik geloof dat je een beetje piekert, maar schat, dat moet je niet doen. Wij maken het allen best, ook je ouders. Ik zorg goed voor ze. Lieveling, doe me nu een heel groot plezier en maak je geen zorgen over mij. Ik red me wel en wacht toch altijd op jou, hoor!! Beloof je dat? Die snor maakt je ook ouder, Henkie Snorrie, goed dat die maar weer weg is. Dat prikt veel te erg, hoor! Sterkte en heb vertrouwen, je liefhebbende vrouw.
Stanislau, 21 december '43
Mijn Liefste,
Een gelukkig 1944. De nieuwjaarszoen kom ik je gauw geven hoor. Zeg Puck, weet je wel dat het al weer bijna een jaar geleden is dat we ondertrouwden. Morgen krijgen we weer een Amerikaans pakket en er zijn ook weer Roode Kruis-pakketten en veel gewone pakjes. We kunnen weer vooruit. Ik bewaar veel voor jullie. Als het enigszins kan, stuur ik jullie weer een heleboel lekkere dingen. Puck, ik houd toch zoveel van je en vind het alleen zijn niks aan. Ook mis ik liefde. Maar we zullen ons er zo goed mogelijk doorheen slaan en steeds blijven vertrouwen. Veel innige zoenen van je liefh. man Henk.
Amsterdam, 23 december '43
Liefste Man,
Hartelijk dank voor het schitterende pakje wat ik van je ontvangen heb. Het was meer dan geweldig. Had je dat alles echt wel kunnen missen? Je moet zelf ook goed eten, hoor. En zoveel sigaretten, je rookt er zelf toch niet minder om, hè? Ik zal iedere Zondag twee Turkse sigaretjes opsteken. Die chocolade, zalig Henk en die zeep en pruimen. Straks ga ik gauw naar je ouders met de buit.
Gistermiddag is onze Freek onverwachts met verlof thuis gekomen, hij schreef aldoor dat hij niet weg kon met de Kerst, dus ik wist nergens van. Ik was juist boodschappen doen, toen ik thuis kwam zei een buurmeisje ga maar gauw naar boven, er is een verrassing voor je. Ik zei voor mij? Wat is het dan? Nou zei ze, er zit iemand op je te wachten. Liefste, mijn hart klopte in de keel, want ik dacht misschien zit jij wel boven, maar nee ik denk dat kan niet waar zijn. Ik ren naar boven, niemand in huis want Freek was naar Otto gegaan. Ik zou ’s avonds bij Lies komen, ik opgebeld dat ik niet kwam daar mijn broer met verlof gekomen was. Nou zei Lies, ik zou toch maar wel komen, want er is hier een pakje gebracht van Henk. Natuurlijk kom ik dan. Lange kussen voor alles van je altijd liefhebbende Pucky.
'Vrede op aarde' was de onmiskenbare boodschap die Coby met Kerst 1943 stuurde aan Henk de Pater. De brief kwam zonder problemen door de censuur.
Mijn innig geliefde Man,
In deze uren van ons moie oude Kerstfeest, waarin jouw gedachten bij mij en je ouders zijn en ik bij jou ben, wens ik jou een recht gelukkig Kerstfeest en hoop van ganzer harte dat God dit feest werkelijk vrede op aarde zal brengen. Hij is toch alleen die de aardse zorgen en zonden van ons over kan nemen en de haat uit de harten van mensen kan verdrijven. Lieve Man, bid jij op deze eerste Kerstdag of God ons weer tesamen wil brengen en ons gelukkig wil maken. Ik zal het ook doen. Hoe ver de afstand dan mag zijn, zal ik op dit ogenblik heel dicht bij je zijn.
Wat er in dit bijna ten einde lopende jaar gebeurd is, vergeten we nooit. Maar nu we met onze gedachten zo dicht bij elkaar zijn, laten we dan aan onze toekomst denken. Een volgend jaar in ons eigen huis met een Kerstboom en misschien een kindje bij ons. Wat zou dat heerlijk zijn! Als ik bij mijn schoonzuster ben en zie die schatten van baby's krijg ik zo'n groot verlangen ook zo'n kind te hebben en dat te verzorgen en te vertroetelen. Een ding weet ik nu heel zeker en dat is dat ik jou onder welke omstandigheden ook, nooit en nimmer meer alleen laat weggaan. Dan ga en wil ik mee!
Liefste, helaas is mijn Kerstbrief vol. Ik hoop dat mijn epistel jou een plezier gedaan heeft, evenals het mij een groot plezier deed dit aan mijn lieve man te schrijven. Ik wens je een prettige Kerst en een gezegend uiteinde en een heel goed Nieuwjaar dat ons weer tesaam mag brengen in een vrij Nederland! Vrede op aarde! Heel veel innige kussen! Pucky.
Stanislau, 26 december '43
Mijn Liefste,
Je prachtige Kerstbrief ontvangen en wat een mooie foto. Puck, ik moest bijna huilen, gek hè? Maar ik heb ook zo'n lief gevoelig vrouwtje. Houd je goed, hoor. Alles zal best gauw in orde komen. Hier heerscht een echte Kerstgedachte ondanks de diepte waarin de wereld zich momenteel bevindt. Nu liefste, veel goeds. Je innig liefhebbende Henk.
Stanislau, 30 december '43
Lieve Ouders,
Morgen is het Oudjaar, nu er zal genoeg zijn om over na te denken. De lichten hier blijven tot half een aan en we houden een dineetje, maar ik was toch liever thuis en zal ook zeker met mijn gedachten bij U zijn. Uw innig liefh. zoon Henk.
